Материалдар

Әл-Фараби

Ғалымның туған қаласы Арыс пен Сырдария қосылған жерде орналасқан. Бүгінде көне қаланың орны Қазақстанның Отырар қаласында. Болашақ ойшылдың әкесі – әскери басшы және құрметті түрік руының өкілі. Атақты түрік баласының толық аты-жөні Әбу-Насыр Мухаммад Ибн-Мухаммад Ибн Тархан ибн-Узлаг әл-Фараби ат-Туркі. Ойшылдың руы әлі күнге дейін анық емес. Шығу тегіне қарамастан, ойшыл парсы тегінен тараған деген пікір де баршылық. Әл-Фарабидің өмірбаянында балалық шағы туралы деректер көрсетілген емес. Өспірім бала ойын мен демалу кезеңін Аристотель мен Платонның еңбектерін оқуға арналған. Жас жігіт Самарқанд, Ташкентте және Бұқарада болып, біртіңдеп білім деңгейі арта отыра, энциклопедиялық деңгейге де айтарлықтай жақындаған.Ол логика мен жаратылыстануды, медицина мен шетел тілдерін үйреніп, музыкамен де айналысқан. Білімпаз интеллектуалдың үйретуші ұстазының есімі белгісіз. Ойшылдың еңбектері екі санатқа бөлінген. Алғашқысы әлем жаратылысының заңына, адами өмірдің пайда болуына және әлемтануға бағытталған. Ал математика, астрономия және геометрияны болса, Әл-Фараби осы салаларға қатысты мәселелерді шешуге көмегін тигізетін ғылым негіздеріне жатқызған. Сондай-ақ, ғалым уақыт пен кеңістік түсініктерін де талқылаған. Екінші санатқа тірі табиғат пен оның өмір сүру заңдылықтарын жатқызған. Онда химия, биология, медицина, оптика және физика бағыттары берілген.